Logistics đang là một lĩnh vực ngày càng quan trọng trong nền kinh tế hiện đại. Với sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, toàn cầu hóa và chuỗi cung ứng, logistics ngày càng trở thành bộ phận không thể thiếu trong chiến lược kinh doanh của các doanh nghiệp. Vậy logistics là gì và vai trò của nó như thế nào trong chuỗi cung ứng? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Logistics là gì?
Logistics là tất cả các hoạt động liên quan đến việc lưu trữ, vận chuyển và phân phối hàng hoá từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng cuối cùng. Logistics bao gồm các khâu:
- Vận chuyển: bao gồm vận tải đường bộ, đường sắt, đường hàng không và đường biển.
- Kho bãi: bao gồm việc lưu trữ và quản lý kho.
- Xử lý hàng hoá: bao gồm đóng gói, kiểm đếm, phân loại và vận hành kho.
- Hậu cần: bao gồm dịch vụ hỗ trợ như thu mua, xử lý đơn đặt hàng và xử lý trả hàng.
- Thông tin: bao gồm theo dõi và giám sát hàng hoá, cũng như chia sẻ thông tin giữa các bên liên quan.
Như vậy, logistics là một chuỗi hoạt động tổng thể nhằm vận chuyển sản phẩm từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng một cách hiệu quả về chi phí và thời gian.
Các loại hình logistics phổ biến
Có một số loại hình logistics phổ biến như:
Logistics nội địa
Là loại hình logistics diễn ra trong phạm vi một quốc gia, không liên quan đến vận chuyển quốc tế.
Logistics quốc tế
Là loại hình logistics liên quan đến việc vận chuyển hàng hoá giữa các quốc gia. Loại hình này phức tạp hơn do liên quan đến thủ tục hải quan, chính sách thuế khác nhau giữa các nước…
Logistics bên thứ ba
Là hình thức doanh nghiệp thuê một đơn vị logistics bên ngoài để thực hiện các công việc logistics cho mình.
Ngoài các loại trên còn có logistics đảo ngược, logistics xanh…tùy thuộc vào mục đích và đối tượng vận chuyển cụ thể.
Vai trò của logistics trong chuỗi cung ứng
Logistics đóng vai trò vô cùng quan trọng trong chuỗi cung ứng, cụ thể:
- Kết nối cung và cầu: Logistics kết nối nhà sản xuất với người tiêu dùng, đảm bảo hàng hoá được chuyển từ nơi sản xuất tới tay người dùng.
- Tối ưu hoá chi phí: Một hệ thống logistics hiệu quả sẽ giúp tối ưu hoá chi phí vận chuyển, kho bãi… giúp tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp.
- Giảm thiểu rủi ro: Đảm bảo an toàn cho hàng hoá trong suốt quá trình vận chuyển, giảm thiểu rủi ro mất mát hay hư hỏng.
- Nâng cao khả năng cạnh tranh: Một hệ thống logistics tốt sẽ giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian giao hàng, nâng cao trải nghiệm khách hàng.
Như vậy, logistics giữ vai trò nền tảng để vận hành hiệu quả chuỗi cung ứng, từ đó mang lại lợi ích cho cả nhà sản xuất và người tiêu dùng.
Những thách thức trong hoạt động logistics
Các doanh nghiệp logistics thường phải đối mặt với một số thách thức nhất định:
Chi phí logistics
Chi phí logistics thường chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu giá thành sản phẩm, đặc biệt là đối với hàng hoá có giá trị thấp. Việc tối ưu hoá chi phí luôn là thách thức lớn đối với doanh nghiệp logistics.
Tính thời vụ
Nhu cầu vận chuyển thay đổi theo mùa vụ, dịp lễ tết. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải linh hoạt điều chỉnh nguồn lực để đáp ứng nhu cầu thị trường.
Rủi ro trong vận chuyển
Rủi ro hàng hoá bị mất, hư hỏng, trễ hạn trong quá trình vận chuyển là khó tránh khỏi. Doanh nghiệp cần có biện pháp hạn chế rủi ro để bảo vệ hàng hoá.
Cạnh tranh
Thị trường logistics có sự cạnh tranh rất lớn từ cả doanh nghiệp trong và ngoài nước. Điều này buộc doanh nghiệp phải liên tục cải tiến để duy trì lợi thế cạnh tranh.
Xu hướng mới trong lĩnh vực logistics
Một số xu hướng đáng chú ý là:
Ứng dụng công nghệ
Công nghệ giúp tối ưu hoá quy trình, giảm chi phí nhân công và nâng cao hiệu quả hoạt động. Các công nghệ như IoT, AI, Big Data ngày càng được ứng dụng nhiều trong lĩnh vực này.
Logistics xanh
Xu hướng chung của thế giới là hướng tới phát triển bền vững, thân thiện môi trường. Doanh nghiệp logistics cũng áp dụng các giải pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Mô hình logistics chia sẻ
Các doanh nghiệp cùng hợp tác sử dụng chung cơ sở hạ tầng, phương tiện… giúp tiết kiệm chi phí và tối ưu hoá nguồn lực.
Đây chỉ là một vài xu hướng nổi bật trong lĩnh vực logistics. Các doanh nghiệp cần nắm bắt xu thế để có chiến lược phát triển phù hợp.
Công nghệ thông tin và logistics
Công nghệ thông tin đóng vai trò rất quan trọng trong hoạt động logistics, giúp tối ưu hoá các khâu như:
- Quản lý kho hàng: công nghệ giúp tự động hoá việc nhập/xuất, kiểm kê, định vị hàng hoá trong kho… giúp tiết kiệm thời gian và nhân lực.
- Lập lộ trình vận chuyển: các phần mềm giúp tối ưu hoá lộ trình, giảm chi phí vận chuyển một cách hiệu quả.
- Theo dõi vị trí: công nghệ giúp theo dõi chính xác vị trí phương tiện và hàng hoá trong suốt quá trình di chuyển.
- Dự báo nhu cầu: công nghệ phân tích dữ liệu lớn giúp dự báo xu hướng và nhu cầu thị trường chính xác hơn.
Nhờ công nghệ, các khâu trong quy trình logistics được tối ưu hoá, giảm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động.
Kinh nghiệm quản lý logistics hiệu quả
Để quản lý logistics hiệu quả, một số kinh nghiệm cần lưu ý:
- Xác định rõ mục tiêu, chiến lược phát triển của hoạt động logistics.
- Ứng dụng công nghệ thông tin để tối ưu hoá quy trình.
- Chú trọng đào tạo đội ngũ nhân lực có tay nghề cao.
- Phân tích dữ liệu để đưa ra các quyết định sát thực với tình hình kinh doanh.
- Xây dựng quan hệ đối tác chặt chẽ với các nhà cung cấp dịch vụ logistic khác.
- Linh hoạt trong việc điều chỉnh chiến lược phù hợp với sự thay đổi của thị trường.
Những kinh nghiệm trên sẽ giúp doanh nghiệp logistics hoạt động hiệu quả và đạt được mục tiêu đề ra.
Kết luận
Logistics ngày càng trở nên quan trọng trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ. Với vai trò kết nối và tối ưu hoá chuỗi cung ứng, logistics góp phần quan trọng mang lại giá trị cho khách hàng. Để phát triển bền vững, doanh nghiệp logistics cần nắm bắt xu hướng, ứng dụng công nghệ và xây dựng chiến lược phù hợp.
